Skolyoz Nedir?

Skolyoz, omurganın göğüs veya bel bölgelerinde görülebilen, yana doğru eğriliğidir. Normal ve sağlıklı omurgada omurlar arkadan bakıldığında yukardan aşağıya yani boyun, sırt ve bel bölgelerinde düz bir hat şeklinde uzanır. Skolyozda ise omurlar sağa veya sola doğru yer değiştirir ve aynı zamanda kendi eksenleri etrafında döner.

Omurgaya arkadan bakıldığında eğrilik düz durulduğunda bile fark edilebildiği gibi bazen bu denli net değildir ve ancak öne eğilme durumunda, kontroller ve röntgen filmlerinde anlaşılabilir.

a. Skolyoz Belirtileri

• Eşit olmayan omuzlar, kalça ve bel asimetrisi
• Bir kürek kemiği diğerine göre daha yüksekte ya da daha belirgin olması.
• Bel kıvrımlarının asimetrik olması. Bir tarafın diğer tarafa göre dolgun olması. Kollar yanlara sarkıtıldığında, bir tarafta kolla gövde arasında daha fazla boşluk Olabilir.
• Sırtta bir tarafta çıkıntı, öne eğildiğinde bu görüntü belirginleşebilir, sırtın bir tarafı diğerine göre daha yüksek görünebilir.
• Gövdenin yana doğru kayması
• Bir kalça diğerine göre daha yüksek ya da daha belirgin görünebilir.

Skolyoz’da Tanı Nasıl Konur?

Skolyoz tanısı ayakta çekilen tüm omurgayı içine alan röntgen bulguları ve hekimin klinik muayenesi ile belirlenir. Omurganın direkt filmleri yeterli olup nadiren MR gereklidir. Omurganın esnekliği test edilir. Ayakta çekilen tüm omurganın ön arka ve yan grafileri tanıyı koymak ve skolyozun eğriliğinin derecesini belirlemek için yeterlidir. Bu grafilerde eğriliğin başladığı ve sonlandığı omurlar arasındaki sapma açısı ölçülür ve vakalar bu açının ilerlemesine göre takip edilir.Bu açıya Cobb açısı denir. Vertebranın dönme derecesi ise yine bu grafilerden belirlenir. Cobb açısı,vertebra rotasyon derecesi skolyozun ilerlemesini değerlendirmek ve konservatif tedavilerin sonuçlarını takip etmek için çok önemli parametrelerdir. Skolyoz yaşla birlikte ilerleme gösterdiğinden çocuğun kemiksel gelişiminin de belirlenmesi gerekir.Bu nedenle çocukların büyüme durumu ve kemikleşmenin düzeyini belirlemek için bazen elbilek ve kalça grafileri ile karar verilir.

b. Skolyoz Tipleri

Konjenital (doğuştan) skolyoz; Doğuştan (konjenital) skolyoz, bebeğin anne rahmindeki gelişimi esnasında omurların oluşumu veya farklılaşmasında meydana gelen bozukluklara bağlı olarak oluşan omurganın ‘S’ şeklindeki eğriliğidir.

Konjenital Skolyoz-Hemivertebra

Anne karnında oluşan konjenital skolyozlardan birtanesi de Hemivertebradır.

Yani omurgada ayrım oluşmuş kemiklere hemivertebra denir. Bu skolyoz tipi küçük yaşta görüldüğü için hızlı ilerler. Ve tedavisi için de cerrahiye başvurmak gerekebilir. 1 yaşını doldurmuş hemivertebrası olan çocuklarda ameliyat uygundur.

HEMİVERTEBREKTOMİ

Omurgada oluşan yarım omur çıkarılarak sadece bir alt ve bir üstteki omurun ameliyat edilmesi işlemine kısıtlı füzyon denir. Yapılan bu cerrahi işlem kısıtlı füzyon olduğu için sonrasında hastanın büyümesini etkilemez.

HEMİVERTEBRA VİDEOSU INSTAGRAM

Doğuştan(konjenital) Skolyoz‘da Tedavi

Tedavi edilmeyen aşırı skolyozlar, azalan akciğer kapasitesine bağlı olarak kalp ve akciğer problemlerine, sırt ağrılarına, fiziksel bozukluklara, omurganın osteoartritine ve siyataljiye sebep olabilirler.

1. Gözlem: Birçok skolyozun (30 dereceden az olanlar) tedavisine gerek yoktur fakat 6 aylık aralarla skolyoz röntegeni ve doktor muayenesi ile takip edilmesi gerekir.

2. Korse:  İlerleyen ve 25 derecenin üzerindeki skolyozlarda kullanılır. Korseyle omurga asimetrik basınçlara karşı desteklenir ve hasta büyüdükçe vücuda uyum sağlayacak şekilde ölçüler değiştirilir. Günde 22-23 saat takılacak, ilk 15 günden sonra eğriliğin yüzde 50 oranında düzelmesi beklenir. Tedavi tamamlandığında omurga ilk eğrilik derecesinde ya da birkaç derece altında ise tedavi başarılı kabul ediliyor.

3. Cerrahi: 40 derece veya üzerindeki skolyozlarda, eğrilik kemik büyümesi durduktan sonra da artmaya devam edebileceği için genelde ameliyat ile düzeltme gerekir. Cerrahi yöntemlerden biri, Growing rod yöntemi yani ‘’uzayan çubuk sistemi’ dir. Büyümesi devam eden hastalarda korse tedavisinden sonuç alınamadığında cerrahi tedaviye başvurmak gerekir. Füzyon ameliyatı çocuğun hareketini kısıtlayıp büyümesini durduracağı için başvuralan yöntem growing rod yöntemidir. Eğriliğin başından sonuna yerleştirilen çubuklar sayaesinde eğrilik kontrol altına alınır. Ve senelik xray kontrolleri ile omurganın eğriliği takip edilir. Çocuğun büyümesinin durduğu veya azaldığı yaşta asıl füzyon ameliyatı yapılarak tedavi sonlandırılmış olur.

Konjenital skolyozlarda uygulanan bu yöntem sayesinde büyümenin korunarak gövdenin kısa kalmasının önlenmesi ve akciğer, göğüs kafesinin normal boyutlara büyümesinin sağlanır.

İdiyopatik Skolyoz (Nedeni bilinmeyen skolyoz)

En sık genç kızlarda, ergenlik çağının hızlı büyüme döneminde ortaya çıkar. İdiopatik skolyoz sıklıkla aileseldir ve genetik (kalıtsal) faktörlere bağlı gibi gözükmektedir. Asıl anlamadığımız, eğimin gelişmesini tetikleyen faktörlerdir. Diğer bir deyişle neden bazı eğimler hızla ilerler de bazıları yavaş ilerler. Skolyoz tam anlamıyla sağlıklı çocuklarda gelişebileceği gibi, beyin felçli (serebral palsi) kas hastalıklı, çocuk felçli, çocuklarda oluşabilir. Çocuğun omurgasını büyüme tamamlanıncaya kadar düzenli olarak kontrol etmelidir.

Çünkü skolyoz  buluğ çağ içindeki herhangi bir zaman diliminde ortaya çıkabilir.

İnfantil idiyopatik skolyoz: 3 yaşın altındaki deformitelerdir. Erkeklerde daha sık görülmekte beraber, genellikle sol torakal eğriliklerdir.

Jüvenil idiyopatik skolyoz: 3 ila 10 yaşları arasındaki deformitelerdir. Erkek ve kızlarda eşit oranda görülmektedir. Sıklıkla eğrilik sol torokal yönde olup ilerleyici özelliği ön plandadır.

Adölesan idiyopatik skolyoz: 10 yaş ile iskelet gelişiminin tamamlanmasına kadar ortaya çıkan deformitelerdir. Kızlarda daha sık görülür. Genellikle sağ torakal ve sol lomber eğrilik görülür.

İdiopatik Skolyoz Tedavisi